|
Van oudsher voorzag de bevolking van de «Lage Landen aan de Zee« in haar dierlijke eiwitbehoeften voornamelijk via vis uit de Noordzee. Koeien waren voor de melk, ossen werden voor kar en ploeg gespannen, paarden waren voorbehouden aan het leger en de adel.
Van oudsher werd haring, zoals veel andere aan bederf onderhevige voedingsmiddelen, simpelweg gezouten («gesteurd») om de houdbaarheid van het product te verhogen [Romeinse legioensoldaten op veldtocht ontvingen een «soldij» (= ‘salaris’, naar Lat. sal = zout) om zout te kunnen kopen]. Het houdbaarheid van de pas gevangen haring boekte in de 14de eeuw enorme vooruitgang door de uitvinding van het «haringkaken». Daarbij werden op zee, onmiddellijk na de vangst, de kieuwen en ingewanden, op de alvleesklier na, met een mesje weggesneden. De «gekaakte» haring werd vervolgens ingezouten en aan wal gebracht. De uitvinder van het kaken zou Willem Beukelszoon, een visser uit Biervliet, geweest zijn, maar daarover bestaat nog steeds onzekerheid. «Hollandse Nieuwe » is een andere naam voor maatjesharing. ‘Maat’ is een verbastering van ‘maagd’. De Zilveren Vloot van onze beruchte kaper Piet Hein had, volgens het bekende liedje, veel Spaanse ‘matten’ aan boord. De ideale tijd van het jaar voor de vangst van haring is begin juni, wanneer de jonge vis nog geen hom of kuit (voortplantingsvocht) bevat en toch, na de winterperiode, voldoende vet (minimaal 16%) ontwikkeld heeft. Bij het uitvaren van de vloot naar de Doggersbank) werden de boten feestelijk met vlaggetjes versierd. Dat was de «Vlaggetjesdag», ook wel «Buisjesdag» genaamd. (Een buis was de benaming van een middeleeuws schip dat zowel voor de koopvaart als voor de visserij ingezet werd.). Later vierde men niet het uitvaren maar het binnenlopen van de vloot. «Het eerste aangeleverde haringvaatje van het seizoen wordt geveild en de opbrengst aan een goed doel geschonken. Ook werd de eerste haring traditioneel de toenmalige regerende vorst(in) aangeboden, maar die traditie verdween doordat tegenwoordig de meeste haring door niet-Nederlandse schepen binnengebracht wordt. Het z.g. «haringhappen» was van oorsprong een carnavalstraditie. Bij het eten houdt men de gefileerde vis ─ dus zonder bot of graat ─ aan de overgebleven staart vast en laat men hem hapsgewijs in te keel zakken. Veel outsiders, zoals buitenlandse toeristen, familieleden van expats en omstanders in Frankrijk vonden dat maar een griezelig gedoe en voerden de gewoonte in om de haringfilets op een broodje te eten. Ook de Cercle nam deze gewoonte gedeeltelijk over, maar daarmee ging de originaliteit van het haringhappen verloren. Haring die buiten het seizoen wordt gevangen is nog steeds geschikt voor consumptie, maar mag geen Hollandse Nieuwe heten. Dat is de "gewone" gezouten haring. Deze wordt ook gebruikt voor het maken van zure haring en rolmops. Philippe Delanne alias Henri
0 Commentaires
Ik had op 16 maart het genoegen deel te nemen aan de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van de Cercle Néerlandais, ten huize van ons aller gastvrouw Carla Geus in Lille. Er waren zo’n twintig leden aanwezig. Eerst behandelden we in de vergadering het rijtje statutaire onderwerpen: jaarrekening, kwijting van het bestuur (met bijzonder applaus voor aftredend penningmeester Eppo), activiteiten in het afgelopen jaar 2016, plannen en begroting voor het komende jaar 2017 en, last but not least, wat verder ter tafel kwam, namelijk de traditionele erwtensoep met rookworst, roggebrood en katenspek, met zorg toebereid door Hetty.
Waarom erwtensoep zo’n typisch ‘Hollands’ gerecht is geworden heb ik niet kunnen achterhalen. Wellicht kan de Belgische kok Jeroen Meus daar meer over vertellen. Erwtensoep wordt gemaakt van spliterwten (pois cassés). Het spul heet in de omgangstaal ook wel ‘snert’, maar deze term heeft soms een ongunstige gevoelswaarde. ‘Snert’ is namelijk van oorsprong soldatentaal voor minderwaardige erwtensoep. Voor katenspek heb ik moeten spieken bij Wikipedia. Het is gekookt en daarna gerookt doorregen spek uit de buikstreek van een varken. De naam katenspek verwijst volgens Wikipedia naar de katen waarin het spek te drogen werd gehangen. Dit gebeurde met name in Duitsland. Het Duitse 'Kate' is de eenvoudige woning (hut, schuurtje, stulp) van een dagloner. Vergelijk ook met de Nederlandse woorden 'keet' (bouwkeet) en 'keute' (als in keuterboer). Dagloners konden zich de luxe van vers vlees zelden veroorloven. In hun stulp hing gerookt spek. Philippe Delanne Op donderdagavond 19 januari hield de Cercle Néerlandais als vanouds zijn 'Nieuwjaarsborrel', compleet met bitterballen en een drankje. Dat het feestje bijna drie weken na de 1e januari plaatsvond maakt niet uit: het nieuwe jaar begint immers op elke willekeurige dag van het kalenderjaar! Het ligt eraan hoe je het bekijkt.
Er waren ruim twintig trouwe leden aanwezig. Ik had als een van de oudste leden het genoegen om erbij te zijn. Zo'n evenement biedt telkens de mogelijkheid, voor mensen zoals ik, die zo'n beetje in de 'schaduw' meelopen, om ook eens met de nieuwe ledenoogst kennis te maken. Want er is bij onze club --- teken van gezonheid --- veel verloop. Met 'oudste leden' doel ik niet alleen op mijn leeftijd (nu 77) maar ook op het feit dat ik de vereniging vlak na haar geboorte ten doop mocht houden. Sindsdien heb ik als ex-bestuurslid meerdere voorziters meegemaakt en van ons heen zien gaan, soms onder dramatische omstandigheden. Ik wil bij deze gelegenheid even stilstaan bij hun herinnering en hen danken voor hun enthousiaste inzet. Voor de overblijvers gaat het leven door. Tijden en activiteiten veranderen maar de ' club' is nog steeds een springlevend begrip en getuigt van uitzonderlijke vitaliteit. Het is fijn een vaste locatie te hebben. Na vele omzwervingens is ons clublokaal nu de Cour des Vignes, in het centrum van Lille. Dat is naar mijn mening een goede keus. Het is niet zomaar, zoals vroeger, een gewone kroeg, maar een degelijk restaurant waar we desgewenst over een separate vergaderruimte mogen beschikken, dus zonder met de reguliere bezoekers samen te hoeven hokken. Voor diegenen die er dit keer niet bij konden zijn spreek ik bij deze mijn allerbeste wensen voor een goede gezondheid en een onbewolkte toekomst uit. Henri Op Donderdag 13 oktober kwamen we bijeen voor de jaarlijkse Kaas en Wijnavond. Ook dit keer was Anita Schoondermark onze gastvrouw en ontving zij ons in haar gezellige en gastvrije woning. Net zoals vorig jaar stonden de glazen keurig op een rijtje, de stoelen gezellig in een kring en was er ruimte gemaakt voor de vele wijnen, de verschillende kazen en de diverse vleeswaren. Philippe Charlet, de wijnspecialist, was er eveneens weer om ons op ontdekkingreis mee te nemen naar een franse wijnstreek. De laatste keer maakten wij kennis met de Chabliswijnen. Dit jaar waren de wijnen uit de Elzas aan de beurt. We begonnen met twee verschillende soorten Crémant - een mousseerde aperitiefwijn uit de Elzas, en vervolgde onze reis met 3 soorten Pinot - een Blanc, een Gris en een Noir. De volgende etappe waren de Rieslingwijnen, waaronder een bijzonder lekkere Grand Cru. We eindigden 'en beauté' met verschillende Gewurztraminers, de fruitige, bijna zoete wijnen, die men in Frankrijk vaak als dessert wijn drinkt. Het was leuk om te horen over 'les vendanges tardives', over 'la robe d'un vin' of over het droge, zonnige heuvelland in de Elzas en Philippe Charlet wist er veel over te vertellen. Zoals hij ook veel wist te vertellen over de diverse kazen die we proefden. Alle kazen, van smeuig tot hard, van jong tot oud, van zacht tot zeer pittig worden geproduceerd op een kaasboerderij in de omstreken van Lille. Zoals elk jaar was de Kaas en Wijnavond een instructieve, smakelijke, maar vooral gezellige avond. Anne Hélène 
Afgelopen zondag was het weer zover ; de jaarlijkse BBQ van de Nederlandse club ! Zoals gewoonlijk was het weer een leuke, gezellige bijeenkomst. Kees heeft ons dit jaar weer hartelijk ontvangen!!! Kees nogmaals dank hiervoor! Je had het weer goed voor elkaar! Onder het genot van een glaasje wijn/bier of een frisje hebben we kunnen smullen van de heerlijke worstjes en saté met echte pindasaus ! Helaas begon de middag met een kleine bui, maar dat kon de pret niet drukken en zelfs onze stoere Ruben heeft een frisse duik genomen in het koude zwembad ! Maar natuurlijk na regen komt zonneschijn , dus we hebben uiteindelijk nog heerlijk van het (schaarse) zonnetje kunnen genieten. Ook waren er weer heel wat kinderen aanwezig en die hebben zich de hele middag goed vermaakt op een groot springkussen, die naar mijn idée elk jaar steed groter wordt! Ben nu al benieuwd wat het volgend jaar gaat worden! Kortom het was een SUPERGEZELLIGE middag en we kijken nu al uit naar de volgende BBQ ! Ik wens jullie allen een fijne vakantie toe ! Wendela Berghegen Op 16 juni vierde de Cercle Néerlandais de nieuwe haring met de jaarlijks terugkerende haringborrel. Dit keer waren het Marie en Tijn Kortmann-Meyer die hun huis openstelde voor de Cercle. Hun huis is geleden in het mooie, oude Mons. Tijn en Marie's ruime en lichte woning, plus grote tuin leent zich prima voor dit soort bijeenkomsten. Ongeveer 25 leden waren aanwezig. Uitzonderlijkerwijs regende het niet en iedereen kon van de tuin genieten. Dankzij Marie en Tijn's hartelijk en warm ontvangst voelde ieder zich al snel op zijn gemak.
Joke had voor heerlijke haring en verse broodjes gezorgd. Diegenen die deze typisch hollandse lekkernij niet apprecieerden konden smullen van franse kaasjes met knapperig stokbrood. Deze haringborrel was extra feestelijk want 16 juni is eveneens de datum waarop onze Presidente voor het eerst het daglicht aanschouwde. Driemaal hoera voor onze dynamische, aktieve en effiënte Joke! Zoals elk jaar organiseerde onze consul honoraire Thomas Buffin een receptie ter gelegenheid van Koningsdag.
Dit jaar op Koningsdag zelf, 27 april, in het mooie gebouw van Lille’s Agency in Lille. Een leuke opkomst, een flink aantal leden vanuit de Cercle en genodigden vanuit officiële instanties in Lille. De Consul haalde in zijn speech aan dat Nederland dit half jaar voorzitter van de EU is informeerde de aanwezigen over de Frans-Nederlandse betrekkingen. Wist u dat er 38 000 Nederlanders in Frankrijk wonen en 20 000 Fransen in Nederland? Dat er elk jaar veel meer toeristen vanuit Nederland naar Frankrijk komen is bekend, maar de getallen : 6,5 miljoen zijn het er. Omgekeerd gaan er 725 000 Franse toeristen naar Nederland. De handelsbalans ligt in het voordeel van Nederland dat voor 35,5 miljard EUR naar Frankrijk exporteert en voor 17,2 miljard EUR vanuit Frankrijk importeert. Er zijn meer Nederlandse bedrijven in Frankrijk dan omgekeerd (1670 tegen 1390) en er wordt vanuit Nederland meer geïnvesteerd in Frankrijk (120,6 miljard) dan omgekeerd (106,6 miljard). Een geslaagde receptie, merci Thomas! Corina De lente was nog maar net begonnen en dat hebben we gevierd met een gezellig, genoeglijk en leerzaam kookatelier. Dit keer waren we druk bezig in Anne Hélène's keuken.
We startten zoals vaak met een paar bubbels en lekkere dips, dit keer een gezonde geroosterde paprika/verse geitenkaas dip en een verse kruiden/currydip. Het hors d'œuvre was een frisse salade met sinaasappel en avocado, maar wat het zo apart maakte was de cardamone en de sumac, specerijen die veel in het Midden Oosten worden gebruikt. Vervolgens maakten we kalfslasagnes met cèpes en parmezaanse kaas, een fijne italiaanse schotel die je goed van te voren kunt maken en makkelijk is als je veel gasten hebt. We eindigden met een spannend dessert, de pavlova schuimtaart uit Australïe. Meringue, slagroom en vers fruit, een recept uit de jaren 1930. Dit recept werd gecreeërd in Australïe, te ere van de danseres Anna Pavlovna, die daar op tournée was. Volgend kookatelier zal plaatsvinden op 25 mei, zoals beloofd een vegetarisch atelier met smakelijke recepten die je vlees en vis doen vergeten.
|
|
Flux RSS
